Doing business in Uzbekistan

Brama do Azji Centralnej – potencjał Uzbekistanu

Spotkanie otworzyli gospodarze: Agnieszka Pala, menedżerka Centrum Business in Małopolska oraz Andrzej Bańka, wicedyrektor Departamentu Nadzoru Właścicielskiego i Gospodarki w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. W imieniu Zarządu Województwa Małopolskiego i Marszałka Łukasza Smółki, pan Bańka wyraził poparcie dla działań otwierających nowe możliwości współpracy i wspierających przedsiębiorstwa.

Z ramienia Banku Gospodarstwa Krajowego, współorganizatora spotkania, Piotr Jabłoński (Dyrektor Zarządzający Pionem Relacji Międzynarodowych) podkreślił, że Uzbekistan to rynek o dużym potencjale dla polskiego biznesu. Renata Deptała (Dyrektor Regionu Małopolskiego), zaakcentowała gotowość banku do wspierania przedsiębiorców z Małopolski, zainteresowanych ekspansją na rynki Azji Centralnej.

Wystąpienie honorowe wygłosił Mirzokhid Alikulov, kierownik Wydziału Współpracy Handlowej i Gospodarczej w Ambasadzie Uzbekistanu w Polsce, który w swoim wystąpieniu podkreślił znaczenie współpracy polsko-uzbeckiej i dynamiczne reformy gospodarcze realizowane w ramach narodowej strategii „Uzbekistan – 2030”. 

Zwrócił uwagę, że Uzbekistan, położony w samym sercu Azji Środkowej, staje się coraz bardziej otwartym i nowoczesnym rynkiem, przyciągającym zagranicznych inwestorów dzięki uproszczeniu procedur administracyjnych, obniżeniu podatków i stworzeniu korzystnych warunków dla przedsiębiorców w specjalnych strefach ekonomicznych.

Alikulov wskazał również, że kraj konsekwentnie rozwija relacje handlowe z Polską, która znajduje się obecnie w gronie pięciu najważniejszych partnerów gospodarczych Uzbekistanu w Europie. – „Uważamy Polskę – bramę do Unii Europejskiej – za ważnego i długoterminowego partnera. Widzimy ogromny potencjał współpracy w takich dziedzinach jak zielona gospodarka, cyfryzacja, finanse i technologie obróbki kopalin” – powiedział.

Dyplomata zaprosił również uczestników do udziału w zbliżających się wydarzeniach gospodarczych, w tym w „Dniach Gospodarczych Uzbekistanu w Europie” w Brukseli oraz w międzynarodowych targach AgroExpo Uzbekistan w Taszkencie.

Region w transformacji – spojrzenie eksperta

W kolejnym wystąpieniu Janusz Piechociński, prezes Izby Przemysłowo-Handlowej Polska–Azja, mówił o rosnącym znaczeniu współpracy gospodarczej między Polską a Uzbekistanem. Podkreślił, że Uzbekistan, wraz z całym regionem Azji Centralnej, staje się dziś ważnym hubem dla polskiego biznesu, zarówno w handlu, jak i w sektorach usług oraz inwestycji.

– „Spotykamy się dziś z bardzo ważnymi partnerami z Uzbekistanu. To kraj, który przeszedł ogromną drogę transformacji i otwiera się na świat. Polskie firmy mają w tym procesie szansę odegrać znaczącą rolę” – zaznaczył Piechociński.

W swoim wystąpieniu przypomniał również o historycznych więziach łączących oba narody. – „Mamy kilka ważnych powodów do wdzięczności wobec Uzbekistanu – za wsparcie, jakiego udzielono polskim rodzinom przywiezionym w długich transportach kolejowych podczas II wojny światowej. W Uzbekistanie do dziś kultywowane są ślady polskości, a Polacy rozumieją kraj, który trzy dekady temu odzyskał niepodległość” – mówił.

Odnosząc się do współczesnych wyzwań gospodarczych, Janusz Piechociński wskazał, że nowy impuls współpracy jest szczególnie potrzebny w sektorze budowlanym, w branży obróbki metali, a także w kontekście wymiany pracowników sezonowych i specjalistów technicznych. Podkreślił również znaczenie rozwoju połączeń infrastrukturalnych, w tym kolejowego szlaku handlowego z Azji do Europy. – „Jedwabny szlak wymaga dziś nowego spojrzenia i koordynacji, zwłaszcza w sytuacji ograniczeń tranzytowych przez Białoruś czy Rosję” – stwierdził. Na koniec zauważył, że Uzbekistan prowadzi dziś politykę „otwartości wielokierunkowej” – budując relacje zarówno z USA, Indiami, jak i Unią Europejską – co czyni go stabilnym i przewidywalnym partnerem dla inwestorów.

Najlepsze praktyki polskiego biznesu: wyzwania i szanse ekspansji w Azji Centralnej

Kluczowym elementem wydarzenia był panel dyskusyjny „Wyzwania i szanse ekspansji w Azji Centralnej” z udziałem przedsiębiorców, który wniósł do spotkania dużą dawkę praktycznej wiedzy i doświadczenia.

Krzysztof Długosz z Equnico, opowiedział o zaangażowaniu swojej firmy w proces prywatyzacji i przejęć w Uzbekistanie, który stał się jednym z kierunków jej ekspansji. Jak podkreślił, kraj ten jest atrakcyjny nie tylko ze względu na koszty działalności, ale również dostępność wykwalifikowanych pracowników. – „Uzbekistan jest dziś bezpiecznym i przewidywalnym miejscem do inwestowania. Inwestujemy tam w ludzi, szkolimy pracowników w Polsce, zwłaszcza spawaczy i już zainwestowaliśmy 30 milionów dolarów. Energetyka to tam sektor numer jeden” – zaznaczył.

Jacek Kossakowski z Pronaru wskazał, że potencjał Uzbekistanu dostrzegł w demografii i urbanizacji. – „To kraj z ogromną, rosnącą populacją i dynamicznie rozwijającymi się miastami. W Nowym Taszkiencie, budowanym dla 2 milionów mieszkańców, powstaje wszystko od podstaw – to ogromny rynek dla firm dostarczających infrastrukturę i maszyny” – zauważył. Pronar oferuje tam m.in. sprzęt do utrzymania czystości miast i mimo że prowadzi rozmowy z Polski, wypracował już ważne relacje.

Robert Chmielewski z Igloszron zwrócił uwagę, że jego firma trafiła do Uzbekistanu poprzez wcześniejsze doświadczenia na rynku białoruskim. – „Uzbeccy klienci kupowali nasze produkty z Białorusi i zaczęli się interesować, kto za nimi stoi. Tak zaczęły się spotkania, rozmowy i relacje, które przerodziły się w współpracę” – mówił. Dodał, że ważnym elementem ich działań są tzw. obiekty referencyjne, gdzie potencjalni klienci mogą zobaczyć efekty pracy firmy.

Katarzyna Pietrzak z Clever Logistics, przybliżyła historię rozwoju firmy, która zaczynała od transportu kolejowego. – „Na początku kluczowe było dokładne planowanie załadunków w Polsce i na Litwie, by wykorzystać każdy metr przestrzeni. Z czasem zaczęliśmy budować relacje bezpośrednio z klientami – spotkania, wizyty, osobisty kontakt” – mówiła. Podkreśliła też, że w Uzbekistanie takie zaangażowanie jest szczególnie doceniane. – „Pani Prezes uczestniczy w każdym spotkaniu z klientami. To procentuje, bo partnerzy uzbeccy cenią osobiste podejście i lojalność” – dodała.

Wraz z rozwojem firmy przyszła potrzeba zmiany skali działania. – „Na początku dominowały przewozy wagonowe, ale okazało się to niewystarczające. W odpowiedzi na potrzeby klientów stworzyliśmy dział transportu drogowego, a potem lotniczego, żeby zapewnić elastyczność i szybkość dostaw” – dodała.

Atuty rynku uzbeckiego

W części kończącej panel z firmami obecnymi w Uzbekistanie, moderator poprosił o wskazanie zalet prowadzenia działalności gospodarczej w Uzbekistanie. W swoich odpowiedziach paneliści zgodnie podkreślali, że to rynek o dużym potencjale i przyjaznym klimacie biznesowym. Zwracali uwagę na otwartość, życzliwość i lojalność uzbeckich partnerów, dla których kluczowe znaczenie mają relacje, a nie tylko formalne umowy. – „W Uzbekistanie ludzie naprawdę chcą współpracować. Relacje są długotrwałe i szczere – to wartość, którą Polacy powinni umieć odwzajemnić” – zauważali. Podkreślano również młodą strukturę wiekową społeczeństwa, rosnące zapotrzebowanie na produkty rolno-spożywcze, niski poziom podatków oraz łatwy dostęp do pracowników. Zaznaczono także, że Uzbekistan stał się bardziej chłonnym i perspektywicznym rynkiem po ograniczeniu dostaw z Rosji.

W odpowiedzi na pytanie o wyzwania, eksperci przyznali, że trudno wskazać istotne wady, a wiele potencjalnych trudności można przekuć w szanse. Wymieniano jednak kilka kwestii wymagających ostrożności. Część firm z zagranicy może napotkać problemy z dostępem do przetargów publicznych, zwrócono uwagę na silną konkurencję ze strony Chin, Rosji, Białorusi i producentów lokalnych. Wskazano też na różnice technologiczne – uzbeckie firmy często proszą o maszyny o nieco niższych parametrach niż te oferowane w Europie. Dodatkowym wyzwaniem są procedury celne: polskie firmy muszą przedstawiać szczegółowe deklaracje końcowego odbiorcy, w tym podpisane przez zarząd dokumenty potwierdzające, że towary nie trafią do Rosji ani Białorusi.

Team Poland: instytucjonalne wsparcie ekspansji

W drugiej dyskusji, moderowanej przez Artura Osieckiego, eksperci spółek Grupy PFR (Team Poland) zaprezentowali rozwiązania w zakresie finansowania i wsparcia ekspansji zagranicznej.

Karol Jakubaszek z BGK (Dyrektor Biura Relacji Finansowania Handlu) zaprezentował instrumenty Banku Gospodarstwa Krajowego skierowane do firm planujących wejście na rynek Uzbekistanu. Wyjaśnił, że BGK oferuje kompleksowe rozwiązania — od zabezpieczenia kontraktów i wykupu wierzytelności po kredyty inwestycyjne. Bank może finansować przedsięwzięcia, których zabezpieczeniem są przyszłe aktywa powstałe w wyniku inwestycji za granicą. Jak podkreślił, takie podejście daje przedsiębiorcom większą swobodę działania i eliminuje bariery finansowe przy inwestycjach w nowych krajach.

Maria Łubian (Zastępca Dyrektora Departamentu Wsparcia Eksportu w PAIH) poinformowała, że Polska Agencja Inwestycji i Handlu jest w końcowej fazie otwierania Zagranicznego Biura Handlowego w Taszkencie, które będzie wspierać polskich przedsiębiorców na miejscu. Dodała, że Agencja zatrudniła już eksperta, Jacka Michalskiego, z wieloletnim doświadczeniem w Uzbekistanie. Biuro ma być realnym wsparciem dla firm z branż, które dynamicznie wchodzą na ten rynek. PAIH, jak podkreśliła, wspiera przedsiębiorców na różnych etapach — od doradztwa i szkoleń („ABC Eksportu”, „Akademia Biznesu”) po wyszukiwanie partnerów, organizację misji gospodarczych i udostępnianie powierzchni targowej podczas wydarzeń międzynarodowych.

Maciej Spychała z KUKE (Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych) mówił o znaczeniu ubezpieczenia inwestycji i eksportu na rynkach o wyższym ryzyku. KUKE oferuje polskim firmom m.in. ubezpieczenia obrotów handlowych w Uzbekistanie i Kazachstanie, a także ochronę od ryzyk produkcyjnych. – „Jeśli kontrakt zostanie zerwany tuż przed realizacją, a wytworzony towar nie znajdzie nabywcy, KUKE zwraca odszkodowanie” – wyjaśnił. Firma ubezpiecza również od zdarzeń nadzwyczajnych, takich jak katastrofy naturalne czy ryzyka polityczne.

Wojciech Jabłoński z PFR TFI (menedżer inwestycyjny Funduszu Ekspansji Zagranicznej) zwrócił uwagę, że PFR stanowi fundament systemu wsparcia ekspansji zagranicznej. Przedstawił model rozwoju firmy „od eksperta do inwestora”, obejmujący doradztwo, finansowanie, ubezpieczenie ryzyk oraz inwestycje kapitałowe. Szczególną rolę pełni tu Fundusz Ekspansji Zagranicznej, który wspólnie z firmą inwestuje w przedsięwzięcia za granicą – w formie pożyczki lub udziału w projekcie. – „Inwestujemy wspólnie i wspieramy przedsiębiorcę wtedy, gdy najbardziej tego potrzebuje” – podkreślił.

Piotr Jabłoński na zakończenie panelu mówił o inicjatywie Team Poland, której celem jest stworzenie zintegrowanego systemu obsługi przedsiębiorców przez polskie instytucje rozwoju z Grupy PFR. Jak wyjaśnił, idea zakłada powstanie „jednego okienka” — miejsca, w którym firma otrzyma pełne wsparcie: od budowania kontraktów, przez finansowanie, po rozwiązania inwestycyjne. – „Chcemy być lepszym serwisem dla polskich firm. Uzbekistan to dla nas bezpieczny, stabilny rynek z dużym potencjałem” – dodał.

Ostatnie wystąpienie należało do Agnieszki Pali z Centrum Business in Małopolska, która przedstawiła możliwości wsparcia regionalnego dla firm planujących ekspansję zagraniczną. Centrum promuje małopolski biznes, posiadając wiedzę i doświadczenie niezbędne, by pomagać przedsiębiorcom w wejściu na nowe rynki. Dostarcza aktualnych informacji o gospodarce regionu oraz wspiera rozwój przedsiębiorczości. Oferuje wsparcie w promocji małopolskiego potencjału inwestycyjnego, poprzez organizacje wydarzeń ułatwia rozwój eksportu oraz pomaga firmom zdobywać rozpoznawalność na międzynarodowych rynkach, skutecznie wzmacniając wizerunek polskiego biznesu za granicą.

Po części merytorycznej uczestnicy uczestniczyli w  sesji networkingowej, gdzie podczas lunchu mieli okazję porozmawiać z przedstawicielami instytucji, ambasady i firm uzbeckich. Atmosfera była, jak określili uczestnicy, „biznesowa, ale serdeczna” – dokładnie taka, jakiej wymaga budowanie relacji w Azji Centralnej.

Polska i Uzbekistan – kierunek przyszłości

Konferencja „Doing Business in Uzbekistan” pokazała, że zainteresowanie polskich firm tym kierunkiem systematycznie rośnie. Coraz więcej przedsiębiorstw z Małopolski i całego kraju dostrzega w Azji Centralnej nie tylko wyzwania, ale przede wszystkim szansę na rozwój i dywersyfikację rynków. Wszystko wskazuje na to, że nawiązane w Krakowie kontakty i rozmowy wkrótce przerodzą się w konkretne projekty biznesowe, a współpraca polsko-uzbecka nabierze realnych kształtów.

Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach projektu „Business in Małopolska. Together for Future”, dofinansowanego z Unii Europejskiej w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Małopolski 2021–2027.

#FunduszeUE #BusinessInMałopolska #TogetherForFuture #Małopolska #MŚP #Eksport #BiznesZaGranicą #Networking #DoingBusiness